Elektryczna mata grzewcza – sposób na wydajne i komfortowe ogrzewanie domu – ogrzewanie elektryczne część 3

To już kolejny z cyklu wpisów dotyczących ogrzewania elektrycznego. Tym razem bohaterem jest elektryczna mata grzewcza. To wydajne i ekonomiczne źródło ciepła, którego nie widać. Postaram się opisać, jak wygląda taka mata, jak działa i odpowiedzieć na pytanie, czy zużywa dużo energii elektrycznej. Jak mam w swoim domu zainstalowane maty grzewcze i wiem, że to był dobry wybór.

 

# Co to jest elektryczna mata grzewcza?

Elektryczna mata grzewcza to nic innego jak drut grzewczy ułożony na siatce z włókna szklanego. Kiedy podłączymy zasilane takiego obwodu, drut się nagrzewa i przekazuje ciepło do otoczenia. Siatka, na której naklejone są obwody grzewcze, pomaga w ułożeniu maty i równomiernym rozłożeniu elementów grzewczych na ogrzewanej powierzchni.

 

# Jak zbudowany jest taki drut grzewczy?

Żyła grzejna w wysokiej jakości matach grzewczych zbudowana jest z przewodów splecionych z wielu cienkich drucików. Są one powlekane izolacją, która dobrze przewodzi ciepło i jest bardzo wytrzymała. Najczęściej stosuje się izolację teflonową. Kolejna warstwa to ekran spleciony z powlekanych cyną drucików miedzianych. Zapobiega on powstawaniu pola elektromagnetycznego wokół przewodów i maty. Warstwa zewnętrzna to wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne i wysokie temperatury izolacja z tworzywa teflonowego. Taka konstrukcja żyły grzewczej sprawia, że mata jest wydajnym i bezpiecznym sposobem na bezobsługowe ogrzewanie domu lub mieszkania.

Jeśli chcesz zamontować w swoim domu lub mieszkaniu maty grzewcze to nie oszczędzaj. Wybierz produkty, może nieco droższe, ale certyfikowane i bezpieczne.

# Gdzie można zamontować maty grzewcze?

Maty grzewcze można zamontować w każdym pomieszczeniu w domu/mieszkaniu, pod płytkami ceramicznymi, marmurowymi, betonowymi, na podłodze, bezpośrednio pod warstwą wykończeniową lub w warstwie wylewki. Czasami spotyka się także maty grzewcze zamontowane na ścianach jako ogrzewanie ścienne. Popularne są także maty przyklejane pod lustra, żeby unikać ich zaparowania podczas np. kąpieli.

Kiedy montujemy maty grzewcze w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności to musimy pamiętać, żeby dobrać sterownik, który może w takich warunkach pracować.

# Gdzie nie należy montować elektrycznych mat grzewczych?

Przy planowaniu rozmieszczenia mat grzewczych w pomieszczeniu, należy pamiętać, żeby nie układać ich pod elementami zabudowy stałej, takiej jak szafy, wanny, brodziki, meble kuchenne itp.

Po pierwsze, podczas montażu takiej zabudowy można np. wiercąc w podłodze uszkodzić matę. Po drugie, pod zabudową stałą nie będzie możliwości przekazywania ciepła do pomieszczenia i warstwa wykończeniowa podłogi oraz mata będą w tym miejscu miały dużo wyższą temperaturę. O ile sama mata powinna wytrzymać, bo przewody grzewcze wytrzymują nawet 220 stopni Celsjusza, o tyle np. płytki ceramiczne lub elementy zabudowy już nie i podczas pracy maty mogą się odbarwiać, pękać lub się rozklejać.

 

# Jak dobrać moc maty grzewczej?

Maty grzejne mają zazwyczaj moc od 150 do 200 W/m². Zapotrzebowanie domu na ciepło powinno być podane w charakterystyce energetycznej budynku. Jeśli np. nasz dom potrzebuje 50 Watów mocy grzewczej na każdy metr kwadratowy powierzchni, to jeśli salon ma 20 m², to urządzenie grzewcze powinno mieć moc co najmniej 1000 W. Czyli minimalna wielkość maty o mocy 150 W/m² to 7 m² . Ale, uwaga, taka mata pokryje nam mniej więcej 1/3 powierzchni podłogi, reszta będzie zimna i komfort termiczny będzie kiepski.

Nie trzymajmy się tylko wyliczeń potrzebnej mocy grzewczej maty elektrycznej. Policzmy najpierw powierzchnię, na jakiej można rozłożyć matę grzewczą. Jeśli w salonie będzie kominek, jakaś komoda, duża kanapa lub inna zabudowa stała, to powierzchnie jaką zajmą te przedmioty należy odjąć od powierzchni salonu. Załóżmy, że w naszym salonie o powierzchni 20 m² , tylko na 12 m² będzie można bezpiecznie rozłożyć matę grzewczą. To wciąż więcej, niż potrzebne, wyliczone wcześniej 7 m² . Czy w takiej sytuacji pozostać przy minimalnej wielkości i mocy maty czy zamontować matę na całej dostępnej powierzchni? Moim zdaniem, i ja tak u siebie zrobiłem, że kupiłem większe maty i zainstalowałem je na całej dostępnej powierzchni podłogi. Większa moc i powierzchnia mat nie wpływa znacząco na cenę zestawu a pozwala na szybsze uzyskanie nastawionej temperatury. Mata o większej mocy szybciej nagrzewa pomieszczenie, pracuje krócej i w efekcie końcowym jest bardziej ekonomiczna w użytkowaniu. A rozkładając ją na całej powierzchni podłogi unikniemy stref, w których podłoga będzie nieprzyjemnie zimna.

Według mnie przy doborze mocy mat grzewczych należy zacząć od sprawdzenia, na jakiej powierzchni podłogi można zainstalować matę  grzewczą. W drugim kroku sprawdzamy, jakie zapotrzebowanie na ciepło ma nasz dom. Krok trzeci to dobranie odpowiedniej mocy maty do jej wielkości i zapotrzebowania domu na ciepło.

Przykład 1.

Pokój ma 15 m². Na 10 m² można rozłożyć matę grzewczą. Zapotrzebowanie domu na ciepło to 70 W/m². Dla naszego pokoju potrzeba 1050 Watów mocy grzewczej. Aby uniknąć miejsc, gdzie będzie zimna podłoga ja zainstalowałbym matę o mocy 150 W/m² na całych 10 m² dostępnej podłogi.

Przykład 2. 

Łazienka ma 7 m². Na 3 m² można rozłożyć matę grzewczą. Zapotrzebowanie domu na ciepło to 70 W/m². Dla naszej łazienki potrzeba minimum 490 Watów mocy grzewczej. Dodatkowo trzeba pamiętać, że w łazience temperatura powinna być nieco wyższa niż w pozostałych pomieszczeniach w domu, pisałem o tym w tym wpisie. Jak łatwo policzyć, mata o mocy 150 W/m² będzie niewystarczająca do ogrzania tego pomieszczenia. Trzeba zainstalować matę o mocy minimalnej 170 W/m² lub lepiej wybrać matę o mocy 200 W/m². Zwiększona moc grzewcza maty pozwoli szybciej ogrzać łazienkę a mata będzie musiała pracować przez krótszy czas.

 

# Czy maty grzewcze można docinać i skracać?

Czasami jest pokusa, żeby kupić większą matę grzewczą a jak będzie za długa, to ją obciąć i skrócić. Uwaga, absolutnie nie wolno tego robić. Maty grzewcze dostarczane są jako gotowe produkty, których nie można dowolnie skracać. Przewody grzewcze są odpowiednio dobrane do mocy maty a ich zakończenia i połączenia szczelnie, bezpiecznie zaizolowane. Jeśli mamy sytuację, że mata grzewcza jest za długa, to można odkleić drut od siatki i pozostałą jego część ułożyć z boku, wokół zamontowanej wcześniej maty. Pamiętajmy, że odległość między żyłami grzewczymi to minimum 7-8 cm.

Lepiej jest kupić nieco mniejszą matę o większej mocy i ułożyć kolejne jej paski w większych odstępach niż kombinować i gubić gdzieś jej nadmiar.

 

 # Czy można krzyżować lub nakładać na siebie przewody grzewcze?

Nie wolno tego robić. Kolejne kawałki maty muszą być zamontowane w taki sposób, aby odległość od sąsiadujących ze sobą przewodów wynosiła co najmniej 7-8 cm.

 

# Dlaczego mata grzewcza jest takim dobrym sposobem na ogrzewanie domu?

Moim zdaniem maty grzewcze mają prawie same zalety i tylko 5, no może 6 wad. Do zalet zaliczam:

• to, że maty grzewczej nie widać. Jest zamontowana pod warstwą wykończeniową podłogi i pozwala na swobodną aranżację przestrzeni, w której nie ma np. grzejników, których nie można zasłaniać.
• Maty grzewcze to ogrzewanie niskotemperaturowe więc nie ma intensywnego ruchu powietrza od podłogi w górę, nie ma unoszenia kurzu i zanieczyszczeń z podłogi.
• Ciepła podłoga to wyższy komfort termiczny i równomierny rozkład temperatur na całej wysokości pomieszczeń. Pozwala to na obniżenie temperatury w pomieszczeniu, bez obniżania komfortu dla mieszkańców.
• Mata grzewcza nie wymaga instalacji rurek z wodą, jak to ma miejsce w przypadku wodnego ogrzewania podłogowego. Nie trzeba pieca, kotłowni, sterowników. Urządzenie instalujemy w pomieszczeniach, gdzie chcemy mieć ciepło i tyle. Nie musimy budować kominów co pozwala na oszczędności w kosztach budowy domu.
• Jest idealna dla domów, w których nie mieszkamy na stałe bo po pierwsze może podtrzymywać temperaturę na minimalnym poziomie, nawet podczas naszej nieobecności a po drugie, zimą, podczas mrozów, nie zamarznie, w przeciwieństwie do wody.
• Niezależne maty grzewcze w każdym pomieszczeniu w domu pozwalają na dopasowanie temperatur w tych pomieszczeniach do upodobań mieszkańców. Jeden lubi mieć 23 stopnie a inna osoba chce mieć 19. Dzięki niezależnym sterownikom w każdym pokoju, takie zróżnicowanie temperatur jest możliwe.
• Niezależne maty grzewcze w każdym pokoju pozwalają na oszczędne ogrzewanie. W systemie centralnym mamy zazwyczaj jeden czujnik temperatury w domu i według niego ustawiamy źródło ciepła. Ale jeden pokój jest we wschodniej części domu a inny w południowej. Zazwyczaj w pomieszczeniach zwróconych na południe jest za ciepło a tych od północy za zimno (ja tak mam). Jeśli miałbym maty grzewcze w każdym pomieszczeniu, to sterownik pilnowałby temperatury w każdej części domu niezależnie i w pokojach od południa ogrzewanie nie musiałoby pracować w a pokoju w północno-wschodniej części domu mata uruchamiałaby się częściej bo zimą trzeba tam mocniej grzać.
• Maty grzewcze bardzo szybko zaczynają ogrzewać pomieszczenie. Już chwilę po uruchomieniu płytki robią się ciepłe a komfort termiczny się poprawia. Sterownik utrzymuje temperaturę na zadanym poziomie. Sterowanie godzinowe i tygodniowe pozwala na dopasowanie temperatur w domu do harmonogramu dnia mieszkańców i delikatne ich obniżenie podczas nieobecności domowników. A mniej grzania  = mniejsze koszty eksploatacji.
• Maty grzewcze mogą być jedynym lub uzupełniającym źródłem ciepła w domu. Jak mam wodne ogrzewanie podłogowe, a nad rurami z wodą, pod płytkami mam maty grzewcze. Praca jednego systemu nie koliduje z pracą drugiego.
• Instalacja maty grzewczej jest prosta, można ją wykonać samodzielnie. Ważne jest tylko, żeby podłączenia maty do sieci elektrycznej dokonał elektryk z odpowiednimi uprawnieniami.

 

Jakie widzę wady mat grzewczych?

• Cała podłoga ogrzewana przez maty grzewcze jest ciepła, ale można wyczuć różnicę temperatur między miejscami gdzie jest żyła grzewcza a gdzie jej nie ma.
• Maty grzewcze powinny być podłączone do wydzielonej części instalacji elektrycznej z odpowiednimi zabezpieczeniami. Podłączenia elektrycznego maty może dokonać elektryk z uprawnieniami SEP.
• W podłodze, w której zainstalowane są maty grzewcze nie można wiercić bo istnieje ryzyko uszkodzenia maty.
• Mat nie można instalować pod elementami zabudowy stałej w pomieszczeniach.
• Maty grzewcze nie działają, kiedy nie na prądu w sieci elektrycznej.
• Maty grzewcze nadają się pod płytki ceramiczne, betonowe, marmurowe. Nie można ich instalować pod panelami i innymi drewnianymi podłogami.

 

Gdybym teraz budował dom, to w każdym pomieszczeniu zamontowałbym, tak jak mam, wodne ogrzewanie podłogowe, a dodatkowo we wszystkich pokojach i łazienkach elektryczne maty grzewcze. Zmierzam ku temu rozwiązaniu w miarę, jak remontuję kolejne pomieszczenia w domu. Wodna podłogówka zasilana jest piecem elektrycznym C.O.. Dzisiaj zwiększyłbym grubość wylewki z obecnym 6-7 do nawet 10 cm. Ważne jest, żeby z zakładem energetycznym rozliczać się w dwóch taryfach, gdzie nocą i w weekendy prąd kosztuje mniej a w dzień więcej.

 

Ale dlaczego mam dublować różne systemy ogrzewania podłogowego?

Po kilku miesiącach z takim ogrzewaniem mam już sporo spostrzeżeń. Połączenie wodnej podłogówki z matami grzewczymi pozwoli na oszczędności. W takiej instalacji, elektryczny piec C.O. pracuje w godzinach, kiedy prąd jest tani i „ładuje” ciepłem wylewkę betonową. Kiedy za prąd trzeba płacić więcej piec nie pracuje i dom ogrzewany jest ciepłem zgromadzonym w akumulatorze ciepła jakim jest podłoga. Gdyby się jednak zdarzyło, że w czasie większych mrozów lub podczas wietrznej pogody dom się wychłodzi, to maty grzewcze włączą się na kilka minut i uzupełnią straty ciepła w domu. Ogrzewanie włączy się tylko w tych pomieszczeniach gdzie zrobi się chłodniej lub sami je uruchomimy tam, gdzie będziemy chcieli mieć cieplej. Dzięki takiemu połączeniu oszczędzamy, bo główne źródło ciepła jakim jest elektryczny piec C.O. pracuje w godzinach taniego prądu a maty grzewcze włączają się rzadko, w sytuacjach, kiedy ciepła zabraknie.

Nie muszę mieć kotłowni, pieca na paliwo stałe, bufora, skomplikowanej instalacji C.O., kominów. Elektryczny piec C.O. może być schowany w szafce w kuchni lub łazience bo jest mały, ładny i pracuje bezszelestnie a wykorzystanie podłogi jako akumulatora ciepła przynosi wymierne oszczędności. Instalacje grzewcze będą proste, tanie w montażu i niezawodne. I najważniejsze, jeśli np. awarii ulegnie elektryczny piec C.O. to zawsze mamy drugie źródło ciepła, jakim są maty grzewcze.

 

Wszystko na prąd? A co jak go nie będzie?

Obecnie rzadko kiedy prądu nie ma dłużej jak kilka godzin. A jak nie ma prądu, to większość nowoczesnych instalacji C.O. nie pracuje, bo każda ma sterownik, czasem dmuchawę i wymaga podłączenia do sieci energetycznej. W skrajnych przypadkach, kiedy nadjedzie kataklizm, mogę kupić piecyk gazowy i nim się dogrzewać.

 

# Jak steruje się pracą maty grzewczej?

Mata grzewcza do pracy potrzebuje zasilania energią elektryczną. Cyklami włączania i wyłączania się maty grzewczej steruje sterownik. Pilnuje on temperatury w pomieszczeniu, w którym pracuje mata i uruchamia matę kiedy robi się chłodniej i wyłącza, kiedy jest już ciepło.

W zestawie z matą grzewczą można zamówić różne rodzaje sterowników. Od najprostszych, które pozwalają na włączenie/wyłączenie maty i ustawienie temperatury, przez bardziej zaawansowane w których można ustawić tygodniowy i godzinowy harmonogram pracy po najbardziej zaawansowane, które pozwalają na sterowanie ogrzewaniem przez Internet. Oczywiście, im więcej funkcji, tym wyższa cena sterownika.

Przy wyborze sterownika należy pamiętać, że jeżeli ma on być zainstalowany w pomieszczeniu o podwyższonej wilgotności, to musi być do tego przystosowany.

 

# Co zrobić kiedy uszkodzimy matę grzewczą, np. przewiercimy przewód grzejny?

Kiedy trafimy wiertłem w przewód grzewczy to powinno zadziałać zabezpieczenie różnicowoprądowe i zasilanie maty powinno zostać odłączone. Ale co zrobić z taką matą? Czy nie nadaje się ona do pracy?

Uszkodzona mata grzewcza nie może być eksploatowana.

Rozmawiałem z dwoma producentami/sprzedawcami mat grzewczych. Jeden z nich powiedział, że uszkodzonej maty grzewczej nie można naprawiać i należy ją wymienić. Jeśli dobrze rozumiem to trzeba skuć płytki, usunąć uszkodzoną matę, zainstalować nową i na nowo ułożyć płytki. Koszt naprawy może być wysoki.

Drugi z producentów powiedział, że uszkodzoną matę można z powodzeniem naprawić. Można kupić specjalne zestawy naprawcze do mat grzewczych, które pozwalają na usunięcie awarii i ograniczenie kosztów naprawy do minimum. Oczywiście musi to zrobić elektryk z uprawnieniami ale nie ma konieczności skuwania całej podłogi.

Jeśli decydujecie się na ogrzewanie matami to zapytajcie sprzedawcę/instalatora czy w razie uszkodzenia maty będzie możliwa jej naprawa.

 

# Gdzie można kupić maty grzewcze?

Maty grzewcze można kupić w marketach budowlanych i sklepach internetowych. Są to najczęściej gotowe zestawy, w których jest mata, sterownik i wszystkie potrzebne akcesoria montażowe. Matę montujemy raz i liczymy, że będzie działa niezawodnie przez długie lata więc nie warto oszczędzać i kupować produktów kiepskiej jakości. Jak mogę polecić produkty z formy Termofol i Heat Decor. Pracownicy z tych firm pomogli mi zebrać wiedzę potrzebną do napisania tego wpisu i za to im dziękuję. A poza tym te dwie firmy oferują w sprzedaży produkty wysokiej jakości, które, poprawnie zamontowane, będą pracować niezawodnie przez długie lata.

 

Ponieważ na liczniku mam już ponda 2000 słów w tym wpisie, to montaż maty grzewczej i jej pracę opiszę w kolejnym artykule, który pojawi się na blogu za tydzień. Zapraszam do zapisania się na newsletter, żeby otrzymać e-mail jak tylko wpis zostanie udostępniony na blogu.